Basit yaralama suçu ve cezası, Türk Ceza Kanunu’nun “vücut dokunulmazlığına karşı suçlar” bölümünde düzenlenmiştir. Adam dövme ve adam yaralamanın cezası bu TCK 86 ve devamı kapsamında incelenir. Basit yaralama;

olmak üzere üçe ayrılır.   

Bir kişiyi kasten yaralamak basit yaralama olarak kanunda yer alır. Adam dövme basit yaralama olarak değerlendirilir. Darptan alınan cezalar da basit yaralamadır. Basit yaralama olayında neticeye bakılarak yaralamanın niteliği nedir anlaşılır. Yani basit yaralama TCK kapsamında yaralamanın ağırlığının ne olduğuna göre sınıflandırılır. Kasten yaralama kişi üzerinde basit bir tıbbi müdahaleyle giderilebilecek ölçüde hafif etki bırakırsa daha az ceza alır (TCK 86 2). Basit tıbbi müdahale ile giderilmeyecek ağırlıkta yaralama varsa TCK m. 86/1 uygulanarak daha fazla ceza verilir. 

Basit yaralama suçu bir kişiyi kasten yaralamakla işlenir. Basit yaralama TCK m. 86 ile düzenlenmiştir. Somut olaya göre basit yaralama suçunun mahiyeti nedir bakılır ve hangi türe girdiği anlaşılır.

Basit yaralamadan yargılanıyorum mahkemeden ne sonuç çıkar sorusunun cevabı için öncelikle işlenen suçun niteliği nedir, ona bakılır.

Basit yaralama cezası ne kadar anlamak için somut olay hangi kapsamdadır ona bakılır. Suçun niteliğine göre 3 farklı ceza miktarı öngörülmektedir. Çünkü suçun işlenmesi sonucunda meydana gelen netice basit yaralama cezası miktarını değiştirir. 

Kasten yaralama suçunun mağdur üzerindeki etkisinin basit tıbbi müdahale ile giderilebilecek ölçüde hafif olması halinde fail hakkında 4 aydan 1 seneye kadar hapis veya adli para cezasına hükmolunur.

Kanunda öngörülen basit yaralama adli para cezası “gün para cezası” niteliğindedir. Keza bu adli para cezası, hapis cezasına seçenek yaptırımd olarak öngörülür.

Cezanın belirlenmesi için öncelikle gün sayısı belirlenir. Her bir gün için belirlenecek para cezası miktarı 20 – 100 TL arasındadır. Hâkim, sanığın sosyal ve ekonomik durumunu gözeterek bu aralıkta bir miktar belirler. Bu minvalde TCK 86 2 adli para cezası ne kadar diye bakıldığında gün başına belirlenen para miktarı ile gün sayısı çarpılarak adli para cezası hesaplanır.

Basit bir tıbbi müdahale (BTM) ile giderilebilecek yaralama hem fiilin basit olması hem de etkisinin basit tıbbi müdahale ile giderilebilecek veya tıbbi müdahale gerektirmeyecek derecede hafif olmasını ifade eder. Örneğin hafif darpın cezası bu kapsamdadır.

Basit tıbbi müdahale ile giderilebilecek yaralamalar, fiilin mağdur üzerinde bıraktığı travmanın etkisinin basit tıbbi müdahaleler uygulamak suretiyle nispeten daha kısa sürede giderilebildiği yaralanmalardır.

İşlenen suçun niteliği hususunda karar verme yetkisi yargı mercilerindedir. Ancak kılavuz olarak Adli Tıp Kurumu basit yaralamanın neler olabileceğini listelemiştir.

Basit yaralama icrai fiiller ile işlenmektedir. Söz konusu suç ani nitelikte bir suçtur.

Ayrıca, basit yaralama suçu seçimlik hareketli bir suçtur. Basit yaralama fiilinin oluşumu için TCK m. 86 ile sayılan seçimlik hareketlerden en az birinin fail tarafından ika edilmesi gerekir. Söz konusu seçimlik hareketler “başkasının vücuduna acı vermek veya sağlığının ya da algılama yeteneğinin bozulmasına neden olmak” şeklinde sayılmaktadır.

Failin hareketi neticesinde başkasının vücut dokunulmazlığı ihlal edilip vücudunda rahatsızlık, sızı, sancı yahut ağrı meydana gelmesi halinde vücuda acı verme söz konusu olmaktadır.

Söz konusu fiilin ika edilip edilmediği objektif esaslara göre belirlenmektedir. Nitekim, uyarıcı madde etkisi altında bulunan mağdurun acıyı hissetmemesi halinde söz konusu fiilin oluşmadığından bahsedilmesi mümkün değildir.

Fiilin mağdur üzerinde acı meydana getirmiş olması suçun oluşması için yeterli görülmektedir. Dolayısıyla acının ağırlık derecesi yahut ne kadar devam ettiği hususu suçun oluşması için önem arz etmemektedir. Ancak söz konusu hususlar cezanın bireyselleştirilmesi bakımından önem arz etmektedir.

Vücuda acı verme suretiyle basit yaralama nedir diye bakıldığında şu örnekler verilebilir: Mağdurun saçının çekilmesi, yumruklanması, tekmelenmesi vb.

Söz konusu fiil, bir kimsenin normal çalışan organizmasının bozulması, hastalıklı bir durumun ortaya çıkması yahut hasta olan bir kimsenin hastalığının ilerlemesine sebep olmak anlamına gelmektedir.

Hastalığın iyileşme süresinin uzun ya da kısa olması suçun oluşması bakımından önem arz etmemektedir. Ayrıca, herhangi bir tıbbi hastalık oluşturmayan sağlık bozulması da bu kapsamda suç teşkil etmektedir.

Örneğin; gizlice uyku ilacı içirilen kişinin başının dönmesi ve bayılması, rızaya dayalı olarak gerçekleştirilen herhangi bir temas sonucunda mağdura hastalık bulaştırılması.

Bir kimsenin düşünme yeteneğini bozan, iradesine göre davranma kabiliyetini etkileyen her davranış bu kapsamda yer almaktadır. Algılama yeteneğini bozmayan ancak mağdurun ruh ve akıl sağlığına etki eden haller de sağlığın bozulması olarak kabul edilmektedir.

Örneğin; bir kimsenin içeceğine uyuşturucu madde karıştırarak ne yaptığını bilmez hale getirilmesi, hipnotize edilmesi, kişinin iradesine aykırı olarak sarhoş hale getirilmesi vb.

Basit yaralama suçu, niteliği itibariyle netice aranan bir suç tipidir. Söz konusu suçun oluşumundan bahsedebilmek için kişinin vücuduna acı verilmesi, sağlığının ya da algılama yeteneğinin bozulması aranır.

Basit yaralama suçunun şartlarından bir tanesi de illiyet bağının bulunmasıdır. Zira, somut olayda meydana gelen yaralanma olgusunun failin ika ettiği fiilden kaynaklanması gerekir.

Kaldı ki, bazı olaylarda ceza sorumluluğunun oluşmasından bahsedebilmek için illiyet bağı yetmez. Bu durumlarda, yaralama eylemi sonucunda meydana gelen neticenin faile objektif olarak isnat edilmesi aranır.

Basit yaralama suçu niteliği itibarıyla özgü bir suç değildir. Dolayısıyla bu suçun faili herkes olabilir. Ancak nitelikli hallerin bir kısmı ancak belirli vasıflara sahip kişiler tarafından işlenebilir. Bu haller bakımdan altsoy, üstsoy, eş, kardeş ve kamu görevlisi tarafından işlenen bir özgü suç söz konusu olur.

Basit yaralama suçunun mağduru vücuduna acı verilen, sağlığı ya da algılama yeteneği bozulan kimsedir. Bu suç ancak yaşayan kimselere karşı işlenebilir. Ölen kimselere karşı işlenmesi halinde ise kişilerin hatırasına hakaret suçu söz konusu olmaktadır.

Basit yaralama suçu, kasten işlenen bir suçtur. Failin eyleminin bir bütün olarak değerlendirilmeye tabi tutulup kastının belirlenmesi gerekir. Kast, esasen failin iç dünyasına ilişkin olup her somut olayda değişkenlik gösterebilir. Dolayısıyla ispat hukukunun konusudur.

Yargıtay basit yaralamada kast olduğunu şu kriterleri değerlendirerek anlar:

Basit yaralama suçunun oluşumundan bahsedebilmek için somut olayda hukuka uygunluk sebepleri olmamalıdır. Nitekim, hukuka uygunluk sebepleri varsa, eylem, ceza hukuku anlamında suç vasfını taşımaz.

Bu suç tipi bakımından önemli hukuka uygunluk sebeplerinden biri meşru müdafaadır. Meşru müdafaa şartlarının varlığı halinde hukuka aykırılık unsurunun gerçekleşmemesinden ötürü fiil suç teşkil etmemektedir. Örneğin, karşılıklı kavga cezası bu kapsamda değerlendirilmeye ve meşru müdafaa şartlarını ispat eden tarafından suçun oluşmadığının kabulüne müsaittir.

“(…) katılan - sanık A ile sanık B'ın katılan-sanık C'in boğazına sarılarak “senedi vermesini” söyledikleri, senet üzerinde olan C'in kaçmaya başladığı, A ve X'nin arkasından kovaladıkları, yakaladıklarında yeniden vurmaya başladıkları C'in üzerinde bulunan bıçağı çıkartıp kendisini saldırıdan korumak amacıyla yasal savunma koşulları altında katılan-sanık X'yi yaraladığının anlaşılması karşısında sanık hakkında 5237 sayılı TCK'nın 25.maddesinin uygulanması gerektiği gözetilmeyerek yazılı biçimde uygulama yapılması (…)” (Y. 6. C.D. E. 2011/5330,  K. 2011/43986)

Keza, hakkın icrası olgusunun mevcut olması halinde de hukuka aykırılık unsuru oluşmadığından fiil suç teşkil etmez. Zira TCK m. 26’da düzenlendiği üzere hakkını kullanan kimseye ceza verilmez. Dolayısıyla spor hareketleri, tedip hakkı, tıbbi müdahaleler hukuka uygunluk sebebi teşkil eder.

TCK m. 86/3 ile basit yaralama suçunun nitelikli halleri düzenlenmektedir. Kasten yaralama suçunun nitelikli hallerinden birinin işlenmesi halinde hükmedilecek ceza miktarı, suçun temel şeklinde öngörülen miktara nazaran yarı (1/2) oranında arttırılmak suretiyle belirlenir. 

Kasten yaralama suçunun üstsoy, altsoy, eş yahut kardeşe karşı işlenmesi hali daha ağır cezayı gerektiren bir nitelikli haldir. Evlat edinme, üvey kardeş, boşanılan eş, resmi nikah bulunmayan eş, nişanlı vb. hallerde basit yaralama nitelikli olmaz.

Kasten yaralamanın beden veya ruh bakımından kendini savunamayacak bir kimseyi yaralamada ceza arttırılır.

Mağdurun kendini savunamayacak duruma düşmesi kendi kusurundan kaynaklanıyorsa dahi nitelikli hali engellemez.

Yargıtay’a göre;

basit yaralamanın nitelikli halini gerektirir.

Suçun kişinin yerine getirdiği kamu görevi dolayısıyla işlenmesi, bir nitelikli haldir. TCK m. 6'a göre kamu görevlisi, kamusal faaliyetin yürütülmesine herhangi bir surette katılan kişi demektir. Memur görev başında değilse adam yaralamada nitelikli hal uygulanmaz.

Ayrıca işlenen suç ile mağdurun yerine getirdiği kamu görevi arasında irtibat bulunması aranmaktadır. Dikkat edilmelidir ki suç kamu görevlisinin görevi esnasında işlenmiş olmasına rağmen fail kişisel bir husumetten kaynaklı saik gütmüş ise de nitelikli hal uygulanmaz.

Kasten yaralama fiilinin silahla işlenmesi hali, fiilin işleniş tarzıyla ilgili daha ağır cezayı gerektiren bir nitelikli haldir. Silah, suçun icrasını kolaylaştırır, mağdurun savunma imkanını azaltır, toplum düzeni bakımından tehlike oluşturur.

Somut olayda kullanılan herhangi bir nesnenin silah olup olmadığının tespitinde şu iki kriter esas alınmaktadır:

Yargıtay içtihatlarında silah olarak kabul edilen eşyalara şu örnekler verilmektedir:

Söz konusu nitelikli halin düzenlendiği TCK 86/3-e maddesi cezası nedir kısaca bakıldığında, kasten yaralama suçu silahla işlenmişse ceza ½ oranında arttırılır.

Kasten yaralama suçunun canavarca hisle işlenmesi ağırlaştırıcı neden olarak düzenlenmiştir. Söz konusu nitelikli halin işlenmesi halinde suçun temel şekline nazaran 1 kat oranında arttırılmaktadır.

Basit tıbbi müdahale ile giderilebilecek yaralamalar şikâyete tabi suçlar arasındadır. Nitekim TCK m. 86/2 ile şikâyet şartı açıkça aranır. Söz konusu suçun yargılama konusu yapılması için basit yaralamadan itibaren 6 ay içinde şikâyet edilmesi gerekir. 

Ancak basit yaralama suçunun nitelikli hallerinde şikâyet aranmaz. Bu tip adam dövme suçunun işlendiğinin öğrenilmesi halinde polis ya da yargı makamları harekete geçer. Yani savcılık re’ sen soruşturma yürütür.

Eşe karşı yaralama suçu re’ sen soruşturma ve kovuşturma konusu yapılan bir suçtur. Yani eş şikayetçi olmasa da yargılama olur. Suçun mağduru şikâyetten vazgeçse dahi yargılama devam eder.

Basit yaralamada şikâyetten vazgeçme yalnızca basit tıbbi müdahale ile giderilebilecek yaralamalar bakımından sonuç doğurur. Bu suçun temel halinde şikâyetten vazgeçilmesi halinde mahkeme davanın düşmesine karar verir.

Basit yaralama suçunun temel şekli bakımından uzlaştırma mümkündür. Ancak sadece nitelikli hallerin mevcut olmadığı bir basit yaralama suçu bakımından dava açılması için öncelikle uzlaştırma yolunu işletmek gerekir. Uzlaştırmaya başvurulmadan yargılama yoluna gidilirse kovuşturmaya yer olmadığı kararı veya davanın düşmesi kararı verilir.

Kasten yaralama suçu bakımından öngörülen zamanaşımı süresi suçun işlendiği tarihten itibaren 8 yıldır. Söz konusu süre içinde dava açılmaz yahut açılan davada hüküm kurulamaz ise dava, zamanaşımının dolması nedeniyle düşer.

Kasten (basit) yaralama suçu bakımından görevli mahkeme asliye ceza mahkemesidir. Yargılama, söz konusu suçun işlendiği yerde bulunan yetkili asliye ceza mahkemesi tarafından yapılmaktadır.

Eşe karşı basit yaralama nedeniyle beraat almak zor ama mümkündür. Meşru müdafaa varsa eşe karşı işlenen basit yaralamada beraat mümkündür. Eşe karşı işlenen basit yaralama suçu nedeniyle sanığın beraat almasının mümkün olması için yaralama eyleminin gerçekleşmediğinin ispat edilmesi gerekir. Ayrıca söz konusu eylemin gerçekleştiğinin ispatlanamaması halinde şüpheden sanık yararlanır ilkesi uygulanır.

Basit yaralama suçunun eşe karşı işlenmiş olması hali TCK m. 86/3-a ile nitelikli halidir. Eğer boşanma davası açılmış ve bitmemişse de basit yaralama suçu ağırlaştırılmış nitelikli halden değerlendirilir. Fakat dini nikah bulunması halinde ağırlaştırılmış hal uygulanmaz.

Buna göre eşe karşı basit yaralamanın cezasında beraat alınmazsa ½ oranında artırım yapılır. 

“(…) sanığın savunmalarında mağdura yönelik üzerine atılı suçlamayı kabul etmemesi ve mağdur beyanının adli muayene raporu ile desteklenmemesi karşısında, sanığın yaralama suçunu işlediğine dair şüpheden uzak, kesin ve somut delil bulunmadığının anlaşılması nedeniyle beraati yerine, yetersiz gerekçeyle mahkumiyetine karar verilmesi yasaya aykırıdır.” (Y. 4. C.D. E. 2021/455)

Ruhsatsız silah, bıçak, mermi bulundurma ve taşıma eylemi 6136 sayılı kanun ile suç olarak düzenlenmiştir. Dolayısıyla ruhsatsız silah bulunduran kişi 6136 sayılı kanuna muhalefet suçundan yargılanır. Ruhsatsız silah bulunduran kişi 30 – 100 gün arasında belirlenen bir miktar üzerinden adli para cezası alır.

Ruhsatsız silah ile basit yaralama suçu işlenirse sanık hakkında hem basit yaralama suçundan hem de ruhsatsız silah bulundurma suçundan hüküm kurulur.

Bireylerin birbirine fiziksel şiddet uygulamak suretiyle kavga etmesi sonucunda kasten yaralama suçu işlenmiş olmakta TCK m. 86 vd. uyarınca ceza verilir.

Ancak fiziksel şiddet karşılıklı ise, her somut olayın özellikleri değerlendirilir ve ceza belirlenir. Taraflardan hangisinin daha fazla zarar verdiği cezanın bireyselleştirilmesinde ve belirlenmesinde önem arz eder.

Bununla birlikte, karşılıklı kavga halinde haksız tahrik değerlendirmesi yapılmalıdır. Haksız tahrik, TCK m. 29 ile kusurluluğu etkileyen bir hal olarak düzenlenir. Haksız tahrik şartları varsa eylem suç olma niteliğini kaybetmez. Haksız tahrikte de ceza verilir fakat ceza miktarı indirilir. Hâkimin tahrik sebebiyle indirim yapabilmesi için maruz kalınan haksız fiilin, karşılık veren kişide hiddet yahut şiddetli elem etkisi doğurabilecek ağırlıkta olması gerekir.

Ceza muhakemesinin savunma ayağında yer alan ve şüpheli yahut sanığın yardımcısı olan avukat “müdafi” sıfatını taşımaktadır. Katılan, suçtan zarar gören yahut malen sorumlu kişi yargılamada temsil eden avukata ise “vekil” sıfatı verilmektedir.

Türk ceza hukukunda kural olarak ihtiyari müdafilik kabul edilmektedir. Dolayısıyla şüpheli yahut sanığın müdafi yardımından yararlanması zorunlu değildir. Ancak Ceza Muhakemesi Kanunu ile açıkça düzenlenen hallerde şüpheli yahut sanığın müdafi yardımından yararlanması zorunludur. Bu sebeple kasten yaralama suçunun zorunlu müdafilik kapsamında kalması halinde şüpheli yahut sanığın avukat yardımından yararlanması zorunludur.

Nitekim avukatsız ceza yargılaması yürütmek geri dönüşü olmayan hak kayıplarına yol açabilir. Alanında uzman bir ceza avukatı hizmeti almak hem basit yaralamada savunma bakımından hem de mağdurun haklarının korunması bakımından önem arz eder.

Basit yaralama suçunun sanığının iyi bir savunma yapması, hafifletici nedenlerden yararlanması, lehe delillerin toplanmasını talep etmesi gerekir. Bu nedenle basit yaralama savunma dilekçesi örneği bakımından bir avukattan hizmet alınması önemlidir.

İstanbul Asliye Ceza Mahkemesine

Sanık: A.B. (T.C. Kimlik No: ………)

Müdafi: Av. Pınar Denktaş

Konu: Basit yaralama savunma dilekçemizdir.

Açıklamalar:

1- Müvekkil hakkında yapılan iddialar asılsızdır. Nitekim, dosya kapsamında alınan beyanlarda müvekkilin söz konusu suçu işlediğine yönelik herhangi bir somut eylem yahut beyan bulunmamaktadır.

2- Müvekkil tüm savunmalarında yaşanan olayı samimi ve dürüst olarak açıklamaktadır. Müvekkilin iddianame konusu eylemlerde bulunmadığı ancak katılanın gerçeğe uygun olmayan beyanlarından ibaret olduğu ortadadır. Katılan hakaret suçu işlemiştir.

3- Takdiri Sayın Mahkemenize ait olmak üzere müvekkil aleyhine bir ceza tayini yoluna gidilecek ise lehe olan yasa hükümlerinden ve yasal indirimlerden yararlanması gerekmektedir.

Sonuç ve İstem: 

Yukarıda arz ve izah olunan nedenlerle müvekkilim üzerine atılı bulunan suçu işlememiş olması dikkate alınarak müvekkilimin beraatine karar verilmesi, aksi kanaate ulaşılması halinde müvekkil lehine olan yasa maddeleri ve yasal indirim nedenlerinin uygulanmasına karar verilmesini bilvekale talep ederiz.

Sanık Müdafii

Av. Pınar Denktaş

İmza

Kaynakça:

ARTUK, Mehmet Emin – GÖKÇEN, Ahmet – YENİDÜNYA, Ahmet Caner, “Ceza Hukuku Özel Hükümler”, Ankara: Adalet Yayınevi, 7. Bası

Adli Tıp Kurumu Rehberi